بررسی وضعیت کلنیزاسیون میکوریزایی دانهال‌های پسته (Pistacia vera) استان کرمان و مقایسه برخی جدایه‌ها از طریق کشت گلخانه‌ای

وضعیت میکوریزایی دانهال¬های پسته مناطق عمده تولید نهال استان کرمان با توجه به منطقه و برخی خصوصیات خاک و همچنین پتانسیل همزیستی جدایه¬های سورگوم، شبدر و پیاز با دانهال¬های پسته مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور مجموعاً 72 نمونه از نهالستان¬های پسته و 67 نمونه از مزارع سورگوم، شبدر و پیاز استان تهیه و درصد کلنیزاسیون میکوریزی ریشه¬ها بعد از رنگ¬بری با هیدروکسید پتاسیم و رنگ¬آمیزی با تریفان¬بلو تعیین گردید. همچنین ابتدا pH و EC کلیه نمونه¬های خاک و سپس بافت نمونه¬های با درصد¬ کلنیزاسیون متفاوت نیز تعیین شد. نتایج نشان داد همه نمونه¬ها دارای همزیستی میکوریزی می¬باشند و درصد کلنیزاسیون آنها از حداقل 33 تا حداکثر 97 درصد متغیر است. درصد کلنیزاسیون نمونه¬های پسته ماهان، کرمان و بردسیر دارای فراوانی بیشتری در بازه 100-75 و نمونه¬های زرند در بازه 50-25 درصد بود. همچنین بیشترین درصد کلنیزاسیون پیاز و شبدر در بازه 100-75 و سورگوم در بازه 75-50 بود. آزمون همبستگی نشان داد که ارتباط بین pH و بافت (α= 5%) و EC (α= 1%) خاک نمونه¬های پسته با درصد کلنیزاسیون کاملا معنی¬دار است و درصد کلنیزاسیون در شوری¬های بیش از dS/m4 کاهش معنی¬داری یافت. تلقیح دانهال¬های پسته طی یک آزمایش گلخانه¬ای با مجموعا20 جدایه از گیاهان پسته، سورگوم، پیاز و شبدر که درصد کلنیزاسیون بالایی داشتند، نشان داد که کلیه جدایه¬ها بعد از دو ماه دارای قدرت کلنیزاسیون ریشه پسته می¬باشند و درصد کلنیزاسیون از حداقل 63 تا حداکثر 88 درصد متغیر بود. تأثیر تلقیح جدایه¬ها بر اکثر صفات رویشی دانهال نسبت به شاهد بدون تلقیح نیز معنی¬دار شد.